Effect van parameters op het spectrum
Belangrijk is te weten hoe de parameters effect hebben op het röntgenspectrum. En hoe dit zich dat vertaalt in de praktijk en uw opname.
Verhogen van het mAs-getal
Wanneer het mAs-getal wordt verhoogd, zal er meer röntgenstraling uit de buis komen. Aangezien u het milliampèrage van het toestel vaak niet zal kunnen instellen, kunt u uitsluitend doormiddel van het instellen van de tijd de mAs-waarde beïnvloeden.
Van alle fotonenergieën in het spectrum (figuur 1) neemt de intensiteit evenredig toe met de toename van het mAs-getal. Dus met een twee keer hoger mAs, zal de intensiteit van alle fotonenergieën zijn verdubbeld. Er verandert niets aan de eigenschappen van de bundel. De gemiddelde fotonenergie blijft gelijk. Ook het contrast in een opname zal gelijk blijven.
Effect in beeld
Bij films zou je een donkerdere foto zien, met digitale technieken kan overbelichting makkelijk over het hoofd gezien worden. Een te laag mAs-getal geeft een beeld met veel ruis.
Verhogen van het kV
Het effect van het verhogen van de buisspanning is in figuur 2 weergegeven. De maximale fotonenergie in keV is gelijk aan het ingestelde kV van het toestel. Je ziet het spectrum naar rechts uitbreiden bij een hoger kV. Wat ook opvalt is dat je méér straling krijgt, het oppervlak onder de curve neemt toe. Het rendement van een röntgenbuis neemt toe bij een hoger kV. Daarom moet het mAs-getal aangepast worden wanneer het kV wordt verhoogd. Een vuistregel is, dat wanneer het kV met 10 kV wordt verhoogd, dat het mAs (tijd) gehalveerd kan worden. Bij een belichtingsautomaat gebeurt dat automatisch.
Effect in beeld
Een hoger kV geeft minder contrast in beeld, het verschil tussen weke delen en bot wordt kleiner.
Extra filtering
Wanneer er extra filters worden toegepast zullen vooral de laag energetische röntgenfotonen worden weg gefilterd. Wat overblijft is een spectrum met een gemiddeld hogere energie. Er wordt ook van de hogere fotonenergieën een deel weg gefilterd. Bij handbelichting moet er een hoger mAs-getal gekozen worden voor een gelijke belichting. Bij de meeste toestellen zijn typen opnamen geprogrammeerd waarbij kV, mAs, filtering afhankelijk zijn van uw keuze van het element of type cliënt.
Effect in beeld
Meer filtering geeft minder contrast in beeld, het verschil tussen weke delen en bot wordt kleiner.
Bronnen:
Fysica voor beeldvorming en radiotherapie; J. Scheurleer, 2017
Inleiding tot de Stralingshygiëne; A.J.J. Bos e.a.; 2009
